జమీల్యా...ప్రపంచంలోని బహు సుందరమైన ప్రేమకథల్లో ఒకటిగా ప్రఖ్యాతిగాంచిన నవల. - చింగిజ్‌ ఐత్‌మాతొవ్‌ ... తెలుగు అనువాదం : ఉప్పల లక్ష్మణరావు

జమీల్యా ఓ అపురూపమైన ప్రేమ కథ. విమర్శకులు దీన్ని ప్రపంచంలోనే బహు సుందరమైన ప్రేమకథగా అభివర్ణిస్తారు. అయినప్పటికీ అంతకు మించిన బలీయమైన సామాజిక సందర్భం, సంస్కృతుల సంఘర్షణ, సమకాలీన జీవన సంక్లిష్టతలను ప్రతిఫలించటం దీని ప్రత్యేకత.

అందుకే ఇప్పటికీ ఐతమాతొవ్‌ రచనలన్నింటిలోకీ ఇది అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన నవలగా నిలబడుతోంది.
దీన్ని ఆయన 1958లో కిర్గిజ్‌, రష్యన్‌ భాషలు రెంటిలోనూ రాశారు.

1959లో లూయీ ఆరగాన్‌ చేసిన ఫ్రెంచ్‌ అనువాదంతో జమీల్యా యావత్‌ ప్రపంచం దృష్టినీ ఆకర్షించింది. తర్వాత అనేక భాషల్లోకి అనువాదమైంది.

రచయిత తన అంతరాత్మను ఆవిష్కరించటంకంటే కూడా సమాజం అంతరాత్మను ప్రతిధ్వనించటమే ముఖ్యమన్న మాక్సిం గోర్కీ మాటలను చింగీజ్‌ ఐత్‌మాతొవ్‌ శిరసావహించారు. ఒక రచయిత నిబద్ధతకు ...ఎటువంటి భేషజాలూ లేకుండా మార్పును ఆహ్వానించటం, ఆవిష్కరించటమే నిజమైన కొలమానమని వ్యాఖ్యానించేవారాయన. అందుకే ఆయన సోవియట్‌ వాస్తవికతలోని చీకటి కోణాలను కూడా నిష్కర్షగా, ఆలోచనాత్మకంగా తన రచనల్లో ప్రతిబింబించారు.

కిర్గిజ్‌ జాతిపితగా పేరొందిన చింగీజ్‌ ఐత్‌మాతొవ్‌ రచనలను మా దేశంలో ప్రతి కటుంబం చదువుతుంది. మళ్లీ మళ్లీ చదువుతుంది. ఎందుకంటే మాకు గుండె ధైర్యాన్ని నూరిపోసింది ఆయన రచనలే. కేవలం ఒక వ్యక్తిగా మనం ఎంత మార్పు తేవచ్చో చూపారాయన ... అంటారు కిర్గిజ్‌ మానవ హక్కుల కార్యకర్త నటాలియా ఆబ్లోవా.

అర్థశతాబ్ధం క్రితం నాటి జమీల్యా, తొలి ఉపాధ్యాయుడు, తల్లి భూదేవి వంటి ఆయన రచనలు 150 ప్రపంచ భాషల్లోకి అనువాదమవటమే కాదు ఇప్పటికీ వన్నె తగ్గకుండా సమకాలీన రచనల్లా అ లరిస్తుండటానికి ఐత్‌మాతొవ్‌ స్పృశించిన సార్వజనీన, మానవీయ భావనలే కారణం.ఆయన కిర్గిస్థాన్‌ రాయబారిగా పలుదేశాల్లో పనిచేశారు. 2008 జూన్‌ 10న జర్మనీలోని న్యూరెంబర్గ్‌లో కన్నుమూశారు.

జమీల్యా
చింగీజ్‌ ఐత్‌మాతొవ్‌
అనువాదం: ఉప్పల లక్ష్మణరావు
96 పేజీలు, వెల: రూ.40