కనీస గుర్తింపు కూడా కష్టమే - డా.విజయభారతి

కనీస గుర్తింపు కూడా కష్టమే 

బోయి భీమన్న కూతురిగా ఆమె ఆ ఖ్యాతిని ఎప్పుడూ ఉపయోగించుకోలేదు. బొజ్జా తారకం భార్యగా ఆ పలుకుబడితో ప్రాచుర్యంలోకి రాలేదు.ఆమె రచనే ఆమె ఉనికి. ఆమె సృజనే ఆమె అస్తిత్వం. ‘తెలుగు సాహిత్యకోశం’, ‘పురాణస్త్రీల కథలు’, అంబేద్కర్, పూలే జీవితాల పై చేసిన రచనలు తెలుగులో ఆమెను గట్టి విమర్శకురాలిగా నిలబెట్టాయి.  డిసెంబర్ 13న  హైదరాబాద్ సారస్వత పరిషత్ హాలులో హైదరాబాద్ బుక్‌ట్రస్ట్, అన్వేషి వంటి  మహిళాసంఘాల ఆధ్వర్యంలో విజయభారతికి సన్మానం జరగనున్న ఈ సందర్భంగా ఆమె  పరిచయం ఆమె మాటల్లోనే..

చదవడం అలవాటు

చిన్నప్పటి నుంచి చదవడం బాగా అలవాటు. అదీ నాన్న- బోయి భీమన్నగారి వల్లే. అయితే ఆయన రచనలను  చాలా పెద్దయ్యాకే చదివాను. నాన్న మా చిన్నప్పుడు రామాయణ, మహాభారతాలు చెప్తుండేవారు. చాలా వివరంగా, విపులంగా, విశ్లేషణాత్మకంగా చెప్పేవారు. ఆ ప్రభావం నా మీదుంది. కానీ వాటికి సంబంధించిన రచనలు చేస్తానని ఎప్పుడూ అనుకోలేదు.

అంబేద్కర్ పుస్తకం... పూలే సీరియల్

సహజంగానే మహిళలకు మగవాళ్ల మద్దతు సంపూర్ణంగా లభించదు. నా విషయంలోనూ అంతే. అయితే వెనక్కిలాగిన సందర్భాలు లేవు. పుస్తకాలు రాయడంలో బొజ్జా తారకంగారు నన్ను కొంత డెరైక్ట్ చేశారు. ముఖ్యంగా అంబేద్కర్ జీవితం మీద పుస్తకం రాయడానికి ఆయన ప్రోత్సాహమే కారణం. ఆ తర్వాత గౌతు లచ్చన్నగారు పెట్టిన  పత్రిక కోసం  పూలే జీవితాన్ని సీరియల్‌గా రాయడం మొదలుపెట్టాను. కొన్నాళ్లకి పత్రికను మూసేశారు. సగంలోనే ఉండిపోయిన సీరియల్‌ను పూర్తి చేశాను. పుస్తకం వేద్దామని వాళ్లను వీళ్లను అడిగాను. చూద్దాంలే అన్నారు కానీ ఎవరూ పట్టించుకోలేదు. చివరకు మేమే సొంత డబ్బులతో ఫస్ట్ ప్రింట్ వేశాం.
 
పురాణాల మీద...

 తెలుగు అకాడమీకి రాకముందు  నిజామాబాద్ విమెన్స్ కాలేజ్‌లో పదకొండేళ్లు లెక్చరర్‌గా పనిచేశాను. తెలుగు అకాడమీలో ఉన్నప్పుడు టెక్స్ట్ బుక్స్ కోసం పురాణాలను మామూలు ధోరణిలోనే చెప్పాను. అప్పటికి వాటి మీద నాకు ఏ ఐడియాలజీ లేదు. పూలే గురించి రాసిన తర్వాతే పురాణాలకు  విశ్లేషణాత్మాక వ్యాఖ్యానం జోడించి రాయొచ్చు అనిపించింది. అకాడమీలోని ఓ తెలుగు పుస్తకంలో శ్రీకృష్ణ మధురానగర ప్రవేశం అని ఓ పాఠం ఉండేది. శ్రీకృష్ణుడు, బలరాముడు ఇద్దరూ మధురానగరిలో అడుగుపెట్టి రాజుగారి కోసమని తీసుకెళ్తున్న పూలదండల్ని లాక్కొని తమ మెడలో వేసుకోవడం, గోపికల వస్త్రాలను అపహరించడం లాంటి అల్లరి పనులన్నీ చేస్తుంటారు. నిజానికి ఇవన్నీ రౌడీ చేష్టలు. పురాణపురుషులకు రౌడీ చేష్టలను అంటగట్టడం వాటిని మనం సమర్థించడం విచిత్రంగా అనిపించింది. సాధారణ తెలుగు లెక్చరర్లకు ఇలాంటి సందేహాలు రావు (నవ్వు). అకాడమీలో ఉండడం వల్ల ఆంథ్రోపాలజీ,  సోషియాలజీ లాంటి పుస్తకాలు చదవడం, పరిశీలించడం వల్ల నా ఆలోచనా ధోరణిమారి ఉండొచ్చు.

 సాహిత్యకోశం..

 తెలుగు అకాడమీలో మంచి పోస్ట్‌లకు దళితులు పనికిరారు, వాళ్లకు పాండిత్యం ఉండదు అనే భావన ఉండేది. అకాడమీలో నా పోస్ట్ రీసెర్చ్ ఆఫీసర్ ఇన్ టెర్మినాలజీ. తెలుగు సాహిత్య కోశమనేది  ఒక కూర్పు. నన్నయ్యకు ముందు నుంచి క్రీ.శ.1850 వరకు ఒక వాల్యూమ్, క్రీ.శ 1850 నుంచి క్రీ.శ. 1950 వరకు ఒక వాల్యూమ్... అంటే మొత్తం రెండు వాల్యూమ్స్‌గా తీసుకురావాలనుకున్నారు. అదోప్రాజెక్ట్.  కాని మూలనపడి ఉంది. టెర్మినాలజీలో నేను రీసెర్చ్ ఆఫీసర్‌ని కదా. అయినా కూడా అసలు పని చెప్పకుండా డిక్షనరీలోంచి ఎత్తిరాసే పని అప్పజెప్పేవారు. అలాంటి వివక్ష వాతావరణంలో డెరైక్టర్ వెంకటస్వామిగారు నాకు, ఇంకొకరికి కలిపి మూలనపడున్న తెలుగు సాహిత్యకోశం ప్రాజెక్ట్‌ని అప్పజెప్పారు. మిగిలినవాళ్లంతా గగ్గోలు. పైకి చెప్పలేరు. దాంతో సహాయనిరాకరణ చేసేవారు. లైబ్రరీలో ఉన్న పుస్తకాలను ఇచ్చేవాళ్లు కాదు. ఇలా చాలా అవస్థపెట్టారు. అయినా ప్రాజెక్ట్ పూర్తిచేశాం.  ఫస్ట్ వాల్యూమ్ పుస్తకంగా ప్రింట్ అయి వచ్చాక వీళ్లు ఊరుకోలేదు. తప్పులు వెదకడం మొదలుపెట్టారు. బయటి పత్రికల్లో ‘సాహిత్యకోశం నిండా తప్పులు’ అని వ్యాసాలు రాశారు.  ఆఖరికి దీని మీద ఓ కమిటీ కూడా   వేశారు. కమిటీ ‘వీళ్లు గగ్గోలుపెడుతున్నంతగా ఏమీలేదు. చూసుకోక పాతవే కొన్ని క్యారీ అయ్యాయి, ఇంకొన్ని అచ్చుతప్పులున్నాయంతే. రెండోదీ వీళ్లే వేయొచ్చు. వీళ్లు సమర్థులే’అని నివేదిక ఇచ్చింది. దాంతో సాహిత్యకోశం సెకండ్‌పార్ట్ కూడా మేమే చేశాం. స్త్రీలకు ఏ ప్రాజెక్ట్ ఇచ్చినా బాగా చేయగలరు అని రుజువు చేశాం. ఇదంతా 1980 నాటి సంగతి.

రచనల్లో స్త్రీ..

 పురాణాల్లోని స్త్రీల గురించి రాయడానికి స్ఫూర్తి, ప్రేరణ అంతా నేను చదివిన పుస్తకాల నుంచి పొందిందే. శరత్ నవలల్లోని స్త్రీల పాత్రలు కూడా. ఇవన్నీ చదివి  ఎక్కడో రివోల్ట్ అయి ఉంటాను. అదే నా రచనల ద్వారా బయటికి వచ్చి ఉంటుంది. నా రచనలు చదివి ఎవరో ఎలీట్ అవుతారు అన్న ఆలోచనతో ఎప్పుడూ రాయను. కులం వల్ల బాధపడ్డానా? స్త్రీ కావడం వల్ల బాధపడ్డానా అంటే రెండింటి వల్లా పెద్దగా బాధపడలేదు. కానీ ఒక్క విషయం మాత్రం చెప్పగలను. నేను చేసిన సాహిత్యకోశం చాలా మంచి వర్క్. అది ఓ ఎన్‌సైక్లోపీడియా. దాన్ని ఎవరో అప్పర్‌కాస్ట్ వాళ్లు చేసి ఉంటే ఎన్నో సన్మానసత్కారాలు జరిగి ఉండేవి. మాకు కనీసం గుర్తింపు రాలేదు. పైగా అడ్డుకునే ప్రయత్నం చేశారు. ఇక్కడ మాత్రం రెండు రకాల వివక్షను ఎదుర్కొన్నాను. ఇక భవిష్యత్ ఆలోచన చెప్పాలంటే నోరి నరసింహశాస్త్రి ‘రుద్రమదేవి’ లాంటి చారిత్రక రచన చేయాలని కోరిక. చేస్తానేమో తెలీదు.
 ..............................................................................  - సరస్వతి రమ

(సాక్షి (ఫామిలీ పేజి) 13-12-2014 సౌజన్యంతో)

హైదరాబాద్ బుక్ ట్రస్ట్ ప్రచురించిన డా. విజయభారతి రచనలు: 

1) బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్ జీవితచరిత్ర

2) మహాత్మా జ్యోతిరావు ఫూలే జీవితచరిత్ర

3) మహిళల హక్కులు డా.అంబెద్కర్ దృక్పధం

4) పురాణాలు - కులవ్యవస్థ

5) సత్యహరిశ్చంద్రుదు

6) దశావతారాలు

7) షట్చక్రవర్తులు

8) వ్యవస్థను కాపాడిన రాముడు

9) రామాయణ మునులు - మతంగుడు, విశ్వామిత్రుడు, శంబూకుడు

ఆత్మీయ సమావేశానికి ఆహ్వానం - దళితులు, స్త్రీల సమస్యలపై డా. విజయభారతితో సంభాషణ

 

MY BODY MY RIGHT !

My body my right

She is like any transgender who has lived life filled with ridicule and suffered discrimination and a continuous fight for rights and self-respect. Revathi’s autobiography jostles us away from our comfort zone as it reveals disturbing aspects of life as a hijra, yearning for love and identity 

Revathi is a social worker working with Sangama, a Bangalore-based NGO that works for sexual minorities suffering oppression. She is a transgender who has gone through the entire cycle of understanding who she is, facing ridicule from family and society, yet standing up to her sexuality and eventually undergoing a sex change operation. She has lived within the closely-knit Hijra community, learnt their customs and has witnessed and experienced a lifestyle that is fraught with exploitation and discrimination. Today, as she stands up to her rights as a human being and in the process fights for the rights of other Hijras, she comes across as an ideal role model, not just for other transgenders, but also to other marginalized sections of Indian society.

 “I am also born, like you were, to a mother and father. I also have emotions like love and desire. I just want to be able to wear the clothes that I like and live life that I like,” says Revathi, whose candid autobiography, ‘The Truth About Me: A Hijra Lifestory’ published by Penguin was recently translated into Telugu and published by Hyderabad Book Trust. “People who read the book,will get to see our lives from close quarters and gain a better understanding of what we are,” she says. 

She was in Hyderabad during the launch of her Telugu book. Clad in cotton Kurta Pyjama, she was tirelessly answering the scribes, sometimes humouring them and at other times questioning them with intensity that unfailing ruffles the dormant human in us. “Why is it that the responsibility to make things better always thrust on us. You can be the mother of a hijra or a friend. It is for everyone to take up the issue and strive to change things for better. There are still people who refuse to talk to us, give work to us, allow us at schools and colleges. Nothing much has changed. There is ofcourse, the other side, the positive aspect - people who are ready to listen to our story and media, which is allowing us to speak.”

 Revathi has penned her story in the most honest and straightforward manner and the Telugu translation ‘Nijam Cheputuna – Oka Hijra Aatma Katha’ was published by HBT. “The book became very popular. People, after reading the book told me how much better they understand Hijras. The book has been made into a play that has already been staged over 85 times. And in 35 of the shows I play myself,” she shares. 

Speaking about discrimination of Hijras, she says, “We are consideredmuch lower than criminals. Money is important for us to live. We get a house on rent, not in decent areas, but in slums. And we always have to pay higher rent than others. We even pay a huge advance that is usually not returned while vacating the house. We pay more money even to get a blouse ironed. And we need to pay money to the local rowdy and even provide free sex. Who will give us work? There are only two kinds of work that we can do – One group that goes around giving blessings and good wishes (badhaayi) and the group that earns from sex work. Both the groups are usually at logger heads. Police and rowdy elements are other problems. Any murder or theft in the area and immediately the police starts harassing us.”

She further adds, “There are good and bad people in Hijras too. But unlike general people who are judged individually; if one Hijra does a mistake, the entire community is held responsible.” 

In the capacity of a social worker, Revathi cousels other transgenders, speaks to them about their work and about various medical and health issues. She also works for Female to Male transgenders. “It is even worse for them as the parents refuse to acknowledge that their daughter is actually their son. Further, due to physiological differences that remain despite the sex change operation, they are at a risk of attack and rape and hence continue to remain confined.”

There is so much to change in terms of attitude and general behavior towards transgenders. And Revathi does not agree that NGOs are the solution. Eventhough she works for an NGO; she is wary of them, in general. “Government officials are too lazy to work at field level to get proper information and execute welfare schemes. So they take the help of NGOs to submit reports. Running an NGO has become a business of sorts. And many of them take the easiest way by giving preference to 10 people that they know. The government should take up TB or HIV AIDS related awareness programmes or education related programmes independently under the supervision of an IAS officer or collector,” she suggests. 

“Education is a major issue. If the children had not taunted me and my parents would have supported me, I would have been able to complete my education and had a career for myself; instead I quit going to school. Is there a law to protect our rights to be able to wear what we want to and live the way we want to?” she asks probably for the umpteenth time and does not expect to be answered; atleast not any time soon.” 

-   Rajeshwari Kalyanam

(Courtesy : THE HANS INDIA,  November 09,2014)|

Photo: Srinivas Setty

పాటల మిఠాయీలు !

పాటల మిఠాయీలు

మాటలు అంతమైనచోట సంగీతం ఆరంభమవుతుందంటారు.
కానీ సముద్రంలాంటి సంగీతం గురించి సరళంగా, ఆసక్తికరంగా రాయటం మాటలు కాదు.
సైన్సు విశేషాలను జనరంజక శైలిలో రచించిన రోహిణీప్రసాద్, తనకు పట్టున్న సంగీతం గురించి కూడా అంతే సుబోధకంగా వెబ్ పత్రికల్లో వ్యాసాలు రాశారు.
ఇవి సంకలనంగా రావాలని 2011లో ఆశించారు.
మరుసటి ఏడాదే అకాలమరణం పొందిన ఆయన స్మృతికి నివాళిగా ఈ పుస్తకాన్ని హెచ్ బీ టీ  వెలువరించింది.
అణుభౌతిక శాస్త్రజ్ఞుడే కాకుండా సితార్ విధ్వాంసుడూ, రచయితా కూడా అయిన రోహిణీప్రసాద్ కర్ణాటక, హిందుస్థానీ సంగీత విశేషాలనూ, రాగాలూ స్వరాలనూ వివరించారు. విశ్లేషించారు. సందర్భానుసారం స్వీయానుభవాలను మిళితం చేశారు. హిందుస్థానీ గాత్ర సంగీతంలోని ఘరానాల గురించి విలువైన సమాచారం అందించారు.

ముఖ్యంగా సినిమా పాటల్లోని రాగాలపై చేసిన లోతైన విశ్లేషణలు ముగ్ధుల్ని చేస్తాయి.
'కీ బోర్డ్ మీద రాగాలూ వ్యాసం ప్రాధమిక అంశాలను సచిత్రంగా వివరిస్తుంది.

శాస్త్రీయ సంగీతం గురించి సులభపధ్ధతిలో చెప్పేవారు లేకనే అది చిటారు కొమ్మన మిఠాయిపొట్లంలా మిగిలింది.
'ఈ వ్యాసాలు మిఠాయిని కిందకుదించి అందరికీ పంచుతాయి'  అన్న కె.బి.గోపాలం మాట నిజమేననిపిస్తుంది.

- సీ హెచ్ వేణు

( ఈనాడు ఆదివారం అనుబంధం 9-11-2014 సౌజన్యంతో )

మహిళల హక్కులు డా.అంబేద్కర్‌ దృక్పథం - బి. విజయభారతి

మహిళల హక్కులు డా.అంబేద్కర్‌ దృక్పథం 
- బి. విజయభారతి


డా. బి.ఆర్‌.అంబేద్కర్‌ విభిన్న అంశాలపై ఎంతో విస్తృతంగా రచనలు చేశారు. 'ప్రజాస్వామ్యం', 'అంటరానితనం', 'కుల నిర్మూలన', 'మతమార్పిడి', 'బౌద్ధమతం', 'హిందూమతంలోని చిక్కుముడులు', 'ఆర్థిక సంస్కరణలు-దళితులు', 'భారతదేశ చరిత్ర' మొదలైన వాటిపై ఆయన రచనలు ఎంతో ప్రఖ్యాతి చెందాయి. 
కానీ, స్త్రీల అణిచివేత, స్త్రీల విముక్తిపై ఆయన చేసిన రచనల గురించి మాత్రం ఇప్పటికీ చాలా మందికి తెలియదు. 
ప్రముఖ విద్యావేత్త, స్త్రీల హక్కుల కోసం కృషి చేస్తున్న డా. విజయభారతి స్త్రీల సమస్యలపై అంబేద్కర్‌ రాసిన రచనలను ఈ పుస్తకంలో పరిచయం చేసి వాటిని విశ్లేషించారు.

పుత్ర సంతానమూ పాతివ్రత్యమూ ఈ రెండే స్త్రీలకు సమాజంలో గౌరవాన్నిస్తాయని నమ్మించిన పూర్వ వ్యవస్థపై తిరుగులేని పోరాటం చేసి స్త్రీలను హక్కుల దిశలో నడిపించిన డా. అంబేద్కర్‌ ప్రయత్నాలను ఈ పుస్తకంలో చూడవచ్చు.

డా. విజయభారతి తెలుగు అకాడమీ డైరెక్టర్‌గా పదవీవిరమణ చేశారు. వారు అనేక పుస్తకాలు రచించారు. వాటిలో అంబేద్కర్‌, ఫూలేల జీవిత చరిత్రలు ప్రముఖమైనవి. పురాణాలు - కుల వ్యవస్థపై ఐదు పుస్తకాలు రాశారు.


మహిళల హక్కులు డా.అంబేద్కర్‌ దృక్పథం
- బి. విజయభారతి

మొదటి ముద్రణ: సెప్టెంబర్‌ 2014

44 పేజీలు, ధర : రూ.20/-

పతులకు, వివరాలకు:    
         హైదరాబాద్‌ బుక్‌ ట్రస్ట్‌,
        ప్లాట్‌ నెం. 85, బాలాజీ నగర్‌,
        గుడిమల్కాపూర్‌, హైదరాబాద్‌ - 500 006
        ఫోన్‌ : 040 23521849
  
Email: hyderabadbooktrust@gmail.com

Truth About The Third Gender

Truth about the third gender

You’ll first have to get past the horde of reporters. And even before you catch a glimpse of her, you hear her loud voice! And that’s what she believes in doing, making sure she is heard loud and clear so that she can fight for the transgender community. We’re talking about A. Revathi, the transgender whose book, The Truth about Me: A Hijra Life story, was released in Telugu, Nijam Chepthunna, Oka Hijra Atmakatha.

Much has been written about Revathi’s struggle as a woman trapped in a man’s body and how she came to terms with life. “I want it to be easier for people to tell their families. Families need to accept us as we are,” she says, adding, “The discrimination remains and it feels terrible because we aren’t treated like humans.”

Revathi, who was a sex-worker, points out that while everyone is fighting for the safety of women, their community is excluded from it. “If a man misbehaves with anyone from our community or even rapes one of us, we can’t go to the police. We’re left to look out for ourselves,” she says.

Even renting out a home is a challenge and jobs are almost impossible. “I have no money to give my community, neither do I have the means to buy them homes. But, I can give them the strength and I will stand by them while they fight for their rights,” she asserts.

(Courtesy : Deccan Chronicle, 03 November 2014)

Transcending  gender  barrier

“When I was a boy I was ridiculed for my feminine gait and mannerisms, now people who know me as a woman ask me why I have a manly voice and physique,” laughs Revathi, giving an insight to a life of contrasts and conflicts she has faced.

The author of the first ever book published on transgenders, The Truth about Me: A Hijra Life Story (Penguin Books India), Revathi is in Hyderabad to participate in a series of talks and seminars to mark the release of the Telugu translation of her book ( Nijam Cheptunna: Oka Hijra Aatma katha , Hyderabad Book Trust publication).

A tiring train journey notwithstanding, Revathi is full of energy and eager to articulate her thoughts on her book, sexual minorities in society and her vision for her community.

Switching to Tamil and Hindi with ease, Revathi recollects the motivation behind writing her autobiography: “During my initial days of work with Sangama, I was given the task of identifying news regarding sexual minorities in newspapers and periodicals and preserve those news clips. Over a period of time I had realised every bit of news on LGBT community was of the other countries; very less about Indians. So I decided to do my own research and interviewed around 50 members of the community and gathered information. I was also often asked to talk about myself at various forums and would be given very short time. My experiences were so vast I felt I was not doing justice in that five-minute slot. That’s when I thought I should come forward with my story as well. What better way than to write an autobiography?”

“Penguin India commissioned me to write and I took four years to complete it. I had decided I’ll not hide anything, but write every incident of my life, so that people with similar experiences and who are in similar situations will take a leaf out of my book to deal with their lives.”

Not surprisingly, some of the members from her community were critical of her revelations in the book. ‘Why did you have to mention you were raped? Why did you have to reveal you were a sex worker? You shouldn’t have embarrassed your family like that...”

But Revathi is happy she was honest with her book. She mentions of an incident where a girl, encouraged after reading her book went ahead with a sex-change operation and lives a happy life now.

There’s a natural flair and professional touch to Revathi’s writing. Did she ever pursue a dream of becoming a writer? “I wrote a love letter — in poetic form to a boy when I was in 8th standard — my first attempt at creative writing. More than the writing, I was stunned by my feeling towards another boy and realised it can’t be true and tore the paper,” laughs Revathi.

On a serious note, though, she says, through arts, one can reach out to peoples’ hearts and that’s what she intends to do. Fully determined towards working for the cause of the transgenders and creating awareness about their plight in society, Revathi has become the voice of the sexual minorities, especially in the south. “Accept us legally and respect the choice of our gender,” she says and adds, “Will you please consider employing a transgender in your organisation, however small the job might be?”

It was more a challenge than a plea.

The gullible and the gutsy

Born as Dorai Swamy in a remote village near Nammakkal in Salem district of Tamil Nadu, Revathi underwent a sex change operation during her teens and had aspired to live the life of a woman. But her hurdles began at home. When her family refused to accept her, Revathi had no choice but to flee and befriend Aravanis (Hijras in Tamil Nadu) and endure a life of uncertainties. After being subjected to physical abuse, rape and rejection, Revathi turned sex worker but she made continuous efforts to come out and live a life that’s different from hijras. Her travails continued through her travels to Delhi, Mumbai and Bangalore. Being part of hijra communities in all these cities, Revathi was exposed to society’s darker side. A short-lived marriage later, Revathi was determined to change the course of her life and that of many others of her community. She joined Sangama, an NGO in Bangalore, working towards upliftment of sexual minorities. From being an office assistant to being its director now, Revathi, through Sangama, hopes to see a society that has no age, region, religion and sex barriers.

Accept us legally and respect the choice of our gender

-          -  S.B. VIJAYA MARY

 

(Courtesy : The Hindu, 3 November 2014)